Ripoti ya Nchi Maskini Sana Duniani ya Mwaka 20121,
yenye kichwa kidogo cha habari Kutumia Fedha Zinazotumwa na Raia
Wanaoishi Nga’ambo na Weledi Wao Kujenga Uwezo wa Uzalishaji, imetolewa
jana
--
Mwelekeo wa uhamiaji
-Idadi ya watu ambao
wamehamia Ulaya kutoka Nchi Maskini Sana (LDCs) iliongezeka kutoka
milioni 19 mwaka 2000 kufikia milioni 27 mwaka 2010. Hii ni sawa na
3.3% ya wakazi wote wa nchi hizo.
-Nchi Maskini Sana
Duniani zinatoa 13% ya wahamiaji duniani kote---idadi ambayo inalingana
na mgawo wa LDCs katika idadi ya wakazi wote duniani (12.1%).
-Wahamiaji wanne kati ya
watano kutoka LDCs wanaishi kwenye nchi zinazoendelea (Kusini) na mmoja
tu kati wa watano ndiye anaishi kwenye nchi zilizoendelea (Kaskazini).
Utumaji fedha
-Kiwango cha fedha zinazotumwa na raia
waliohamia ng’ambo kwenda kwenye nchi zao kiliongezeka mara nane kati
ya mwaka 1990 na 2011: Kutoka dola bilioni 3.5 kufikia dola bilioni 27.
Tangu mwaka 2008 kiasi cha fedha kimeendelea kuongezeka pamoja na
kuwepo na anguko la kiuchumi duniani.
-Mwaka 2011 kiasi cha fedha zilizotumwa
kwenda nchini Tanzania kutoka Uingereza zilikuwa dola milioni 4.5,
kutoka Canada dola milioni 3.2 na kutoka Kenya dola milioni 2.5.
-Mwaka 2011, fedha
zilizotumwa kwenda LDCs zilikuwa kama mara mbili ya thamani ya
uwekezaji wa moja kwa moja (FDI) katika nchi hizi (dola milioni 15), na
kiwango hiki kilizidiwa tu na Misaada Rasmi Kutoka Nje, yaani ODA (dola
bilioni 42 mwaka 2010), kama chanzo cha fedha kutoka nje ya nchi.
-Kiwango cha fedha
zinazotumwa kutoka nje kama kingegawanywa kwa mwananchi mmoja mmoja
kiliongezeka kutoka dola 10 kama kila mtu angepokea hadi dola 30 kati
ya mwaka 2000 na 2010.
-Fedha zinazotumwa na
raia wanaoishi nje zina umuhimu wa pekee kwa LDCs ikilinganishwa na
nchi zilizo katika makundi mengine. Katika LDCs, fedha zinazotumwa na
raia kutoka nje zinachangia 4.4% kwenye pato la nchi na 15% ya thamani
ya bidhaa zinazouzwa nje. Kiwango hiki ni kikubwa kwa mara tatu
ikilinganishwa na nchi nyingine zinazoendelea (ambazo siyo LDCs).
-Kuanzia mwaka 2008 hadi
2010, kiasi cha fedha kilichotumwa kutoka nga’mbo kinalingana na zaidi
ya moja ya tano ya pato la taifa la nchi za Lesotho, Samoa, Haiti na
Nepal.
-Tangu mwaka 2009 hadi
2011, nchi za Nepal na Haiti zilipata fedha nyingi za nje kutoka kwa
raia wao walio ng’ambo kuliko zile ambazo nchi hizi zilipata kutokana
na mauzo ya bidhaa nje.
-Kwa LDCs tisa, kiwango
cha fedha zinazotumwa na raia wanaoishi nje kilizidi kile cha uwekezaji
wa moja kwa moja kutoka nje (FDI) na misaada rasmi kutoka nje (ODA)
kati ya mwaka 2008 na 2010. Hizi ni nchi za Bangladesh, Haiti, Lesotho,
Nepal, Samoa, Senegal, Sudan, Togo na Yemen. Kwenye nchi nyingine nane
za kundi la LDCs, katika kipindi hicho hicho, fedha zinazotumwa na raia
kutoka ng’ambo zilizidi FDI: Benin, Burundi, Comoros, Ethiopia, Gambia,
Guinea-Bissau, Kiribati na Uganda.
-Theluthi mbili ya fedha zinazotumwa na raia kutoka ng’ambo kwenda kwenye LDCs zinatoka kwenye nchi zinazoendelea.
-Duniani kote, gharama ya
kutuma fedha zinafikia 9% ya kiwango cha fedha kilichotumwa; kwa LDCs
gharama ni kubwa zaidi kwa theluthi moja (12%).
-Kama nchi zilizo kusini
kwa Jangwa la Sahara zingelipia gharama za uhamishaji fedha kwa wastani
wa gharama inayolipwa duniani kote, mapato yao yangekuwa yaliongezeka
kwa dola bilioni 6 mwaka 2010.
-Asilimia 66 ya fedha
zilizohamishwa kwenda kwenye LDCs kati ya mwaka 2009 na 2011 ni za nchi
tatu tu: Bangladesh, Nepal na Sudan.
-Matumizi ya simu za
mkono kwenye LDCs ni makubwa zaidi (368 kwa kila wakazi 1,000) kuliko
idadi ya akaunti za benki (171 kwa wakazi 1,000). Simu za mkono
zinaweza vile vile kutumika katika kuhamisha na kupokea fedha kutoka
ng’ambo.
Kuhama kwa utaalam
-Mtu mmoja kati ya kila
watu watatu wenye ujuzi mkubwa (mwenye elimu ya chuo kikuu) kutoka LDCs
anaishi ng’ambo. Kwenye nchi zilizoendelea kiwango ni mtu mmoja katika
kila watu 25.
-LDCs sita zina raia wao
wataalaum wengi zaidi wanaoishi nje ya nchi kuliko wale waliobakia
nchini mwao: Haiti, Samoa, Gambia, Tuvalu na Sierra Leone.
-Theluthi mbili ya
wahamiaji wenye ujuzi mkubwa kutoka LDCs wanaishi kwenye nchi
zilizoendelea; theluthi moja wanaishi katika nchi zinazoendelea.
-Kiwango cha kuhama kwa watu wenye ujuzi kwenda ng’ambo ni kikubwa (20% ) kwa LDCs nyingi (30 kati ya 48).
-Wahamiaji kutoka LDCs wenye elimu ya chuo kikuu ambao wanaishi na kufanya kazi ng’ambo inafikia milioni 2.
-Idadi ya Watanzania waliohamia Uingereza kwa kumbukumbu za mwaka 2000 ni 10,535.
-Aina ya wahamiaji
inafuata ukubwa wa kipato wa nchi mwenyeji. Katika nchi zilizoendelea,
35% ya wahamiaji ni wale wenye elimu ya chuo kikuu; kwenye LDCs 4% tu
ya wahamiaji wana kiwango hicho cha elimu. Viwango hivi ni kwa
wahamiaji kutoka nchi zote, japo viwango ni hivi hivi kwa wahamiaji
kutoka nchi za kundi la LDCs.
-Theluthi moja ya wahamiaji kutoka LDCs ambao wana elimu ya chuo kikuu wanaishi Marekani.
Uwezo wa kiuchumi (Uchumi mpana)
-Kiwango cha ukuaji wa
uchumi kwa mwaka kwa LDCs tangu kipindi cha msukosuko wa kiuchumi
duniani (2009-2011) ni 4.7%, ambacho ni chini ya kiwango cha kipindi
cha miaka ya ukuaji mkubwa wa kiuchumi (2003-2008), yaani 7.9%. Hii ina
maana kwamba kiwango cha ukuaji wa kipato kwa mwaka kwa kila mkazi
kilishuka kutoka 5.4% miaka ya ukuaji mzuri wa uchumi hadi kufikia 2.4%.
-Wastani wa ukuaji halisi
wa pato la nchi katika LDCs mwaka 2011, yaani 4.2%, ulikuwa chini ya
4.9% ya mwaka 2009 wakati wa anguko la uchumi duniani.
-Kile kinachojulikana kama Gross fixed capital formation
kwenye LDCs kilipanda kidogo kutoka 20.7% ya pato la jumla la taifa
mwaka katika miaka ya 2005-2007 kufikia 21.6% miaka ya 2008-2010. Hata
hivyo, bado kilibaki chini ya viwango vya nchi nyingine zinazoendelea,
ambazo zilifikia kiwango cha 30.1%.
-LDCs zinaendelea
kutegemea sana raslimali kutoka nje. Pengo la pato linalotokana na
uagizaji bidhaa na uuzaji bidhaa nje lilikuwa kubwa kwa 20% ya pato la
jumla la taifa katika nchi tano za kundi la LDCs mwaka 2011, wakati
LDCs nyingine 13 pengo lilikuwa asilimia 10 ya pato la jumla la taifa.
-Kiwango cha utegemezi wa
rasilimali kutoka nje katika kulipia uwekezaji wa ndani ya nchi kati ya
mwaka 2008 na 2010 kilikuwa 15% ya pato la jumla la taifa kwa LDCs
ambazo hazisafirishi mafuta nje.
-Asilimia 62 ya mauzo ya
bidhaa nje kutoka LDCs 48 yalikuwa ni kutoka nchi tano tu: Angola,
Bangladesh, Equatorial Guinea, Yemen na Sudan. Ukiacha Bangladesh, nchi
zote hizi zinauza mafuta nje.
-Mapato ya LDC kwa mauzo
ya bidhaa nje yanategemea zaidi mauzo ya bidhaa moja (mafuta), ambayo
yanaingiza 46% ya jumla ya mapato yote yanayotokana na mauzo ya bidhaa
nje.
-Zaidi ya nusu ya mauzo
ya nje kutoka LDCs (54%) yalikuwa yanakwenda kwenye nchi zinazoendelea
mwaka 2011, mwelekeo unaothibitisha umuhimu wa biashara ya
kusini-kusini. China ndiyo iliyonunua bidhaa nyingi zaidi kutoka LDCs
(26.4%) ikiwazidi Jumuia ya Ulaya (20.4%) na Marekani (19%).
ZIKO WAPI NCHI MASKINI SANA DUNIANI?
Umoja wa Mataifa unaziweka nchi 48 kwenye kundi la Nchi Maskini Sana Duniani (LDCs). Mgawanyo wao ni kama ifuatavyo.
Africa (33): Angola,
Benin, Burkina Faso, Burundi, Central African Republic, Chad, Comoros,
Jamhuri ya KIdemnokrasia ya Kongo(DRC), Djibouti, Equatorial Guinea,
Eritrea, Ethiopia, Gambia, Guinea, Guinea-Bissau, Lesotho, Liberia,
Madagascar, Malawi, Mali, Mauritania, Msumbiji, Niger, Rwanda, Sao Tome
na Principe, Senegal, Sierra Leone, Somalia, Sudan, Togo, Uganda,
Jamhuri ya Muungano wa Tanzania na Zambia;
Asia (9): Afghanistan, Bangladesh, Bhutan, Cambodia, Lao, Myanmar, Nepal, Timor-Leste na Yemen;
Caribbean (1): Haiti;
Pacific (5): Kiribati, Samoa, Solomon Islands, Tuvalu na Vanuatu.
Mchoro 1 – Nchi 48 za kundi la LDCs
Imetolewa na UNCTAD
--
Kutengeneza list ya LDCs
List ya LDCs inapitiwa
upya kila baada ya miaka mitatu na Baraza la Uchumi na Jamii (ECOSOC)
la Umoja wa Mataifa, kufuatana na mapendekezo ya kamati ya Sera ya
Maendeleo (CDP).
Katika mapitio ya hivi karibuni, Machi 2012, CDP ilitumia vigezo vifuatavyo:
1. Kigezo cha pato la kila mtu, kwa kufuata Pato la Jumla la Nchi (GNI) kwa kila kichwa (wastani wa miaka mitatu)
2. Kigezo cha raslimali watu ambacho kinatumia viashiria kama lishe, afya, kuandikishwa shuleni na kujua kusoma na kuandika
3. Kigezo cha mazingira
hatarishi ya kiuchumi. Ambacho kinatumia viashiria kama mishtuko ya
kiasili, mishtuko ya kibiashara, udogo na umbali.
Nchi tatu tu zimefanikiwa
kupanda daraja kutoka list ya nchi za kundi la LDCs: Botswana Desemba
1994, Cape Verde Desemba 2007 na Maldivs Januari 2011. Samoa
inategemewa kupanda daraja tarehe 1 Januari 2014.
ECOSOC ilipitisha
pendekezo la CDP kuipandisha daraja Equatiorial Guiones mwezi Julai
mwaka 2009 na mwezi Julai 2012 ikakubali pendekezo la CDP kuipandisha
Vanuatu. Hata hivyo ruhusa ya Baraza Kuu la Umoja wa Mataifa bado
itahitajika ili kuzipandisha daraja nchi hizi mbili.